Česká Metuje

Wioskę Česká Metuje założono około pierwszej połowy XIII wieku, nieopodal góry Ostaš, nad brzegiem rzeki Metuji. Swą nazwę uzyskała najprawdopodobniej od przepływającej obok rzeki, która tworzyła w tym miejscu granicę dóbr polickich. Z biegiem czasu powstał tu trakt dla pieszych z Policy do Teplic, zmieniony następnie na gościniec. Pierwsza pisemna wzmianka o (Českiej) Metuji pochodzi z dokumentu króla Václava IV z roku 1395, którym król potwierdza przywileje klasztoru břevnovskiego i wymienia miasteczka oraz wsie należące do jego majątku. Przywilej specyfikuje między innymi majątek Benedyktynów w Policy – klasztor, miasteczko, kościół (farny?), wyliczając też wsie należące do polickich dóbr klasztornych, między innymi również wieś Metuję („villa Medhuge”).

Najstarszy urbarz z roku 1406 podaje, że w Metuji powierzchnia gruntu wynosi 1 łan oraz 10,5 prętów pola. Ponieważ w czasach początkowego osiedlenia każdemu należał się jeden łan pola, można zakładać, że na początku było prawdopodobnie 2 kolonizatorów. Z każdego łanu pola płacono 16 groszy rocznie (na św. Jerzego i na św. Havla), należało też oddać z niego półtora korca zboża (w równych proporcjach żyto, pszenicę i owies), dwa kurczaki oraz 12 jajek na Wielkanoc. Dalej gospodarze musieli suszyć i zwozić siano, trzykrotnie orać, odwozić do stodół pańskie zboże, chodzić na polowania, dostarczyć do klasztoru wóz drewna.

W roku 1420 król Zygmunt zapisał wieś Metuję, wraz ze Žďárem, Dědovem i Bohdašínem, Matějovi Salačovi, panu na Nachodzie, za roczną opłatę 150 kop groszy. Jednak po bitwie pod Lipanami (30 maja 1434) wymienione wioski mu odebrano i zwrócono klasztorowi polickiemu.

Według nowego urbarza z roku 1727 w Metuji  było 5 wieśniaków, 1 ogrodnik, 14 chałupników. Obowiązki pańszczyźniane uległy w stosunku do urbarza z roku 1406 znacznej zmianie, było więcej pracy na polach, a mniej wypłat pieniężnych. Mieszkańcy Metuji odrabiali pańszczyznę na tak zwanym „dolnym” dworze w Policy (w miejscu dzisiejszego Parku Bezděki. „Opis królestwa czeskiego...” autorstwa Františka Palackiego z roku 1843 podaje, że Metuje (Mettau, Mathe) liczy ogółem 268 mieszkańców i posiada 39 domów. Kapłan policki P. Ciryl Kaněra OSB w roku 1872 w swej książeczce „Pamiątki farne osady Police nad Metują” podaje, że Metuje miała w tym okresie 44 domy i 261 mieszkańców. Spis ludności z roku 1930 natomiast podaje, że w Českiej Metuji jest  665 domów i 245 mieszkańców, w tym 222 Czechów, a 23 Niemców.

W roku 1777 wybudowano na koszt miejscowości kaplicę Panny Marii. Figura Panny Marii została darowana kaplicy po jej odnowieniu w roku 1872. Pierwotnie należała do kaplicy Panny Marii Śnieżnej na Hvězdie.

Rewolucyjny rok 1848 przyniósł Českiej Metuji pewne istotne zmiany. Została wydana ustawa o zniesieniu poddaństwa i brzemion pańszczyźnianych oraz ustawa o uwolnieniu z poddaństwa. Wieśniakom metujskim przyniosło to liczne ulgi. Jednak po wydaniu w roku 1850 ustawy o tymczasowej strukturze gminnej Česka Metuje nie stała się równoprawną i samodzielną miejscowością, która na swoim terenie katastralnym mogła swobodnie decydować w sprawach własnego samorządu. Jako osada została włączona do miejscowości Žďár przy Policy nad Metują. W takim związku pozostała do roku 1891, kiedy usamodzielniła się.

Szkoła w Českiej Metuji została oficjalnie przyłączona do szkoły w Žďárze w roku 1845. Budynek szkolny zaczął powstawać w roku 1875. Samodzielną jednoklasową szkołę otwarto w roku 1877. W roku 1930 rozpoczęto budowę nowej szkoły.

2 maja 1873 rozpoczęto budowę trasy kolejowej Choceň-Broumov na odcinku Choceň-Bohdašín, gdzie przebiegały trudne prace ziemne. O obecności „barabów” świadczy również dzisiejszy hotel „Bouda” – ówczesna buda (dom noclegowy) dla kolejowych robotników budowlanych. Na budynku dworca w czasach Monarchii Austro-Węgierskiej widniał napis Matha – Mohren, od roku 1919 Metuj –  Dědov, a od roku 1924 Česká Metuje. Dnia 24 listopada 1938 stacja została przekazana zarządowi kolei III Rzeszy z nazwą Matha – Mohren. Dnia 21 maja 1945 zwrócono ją ponownie Czechosłowacji.

Česká Metuje była ze względu na małą ilość obywatelstwa ośrodkiem przemysłu: już od roku 1850 istniała tam bielarnia Franza Siudy, od roku 1925 fabryka włókiennicza Adolfa Knolla, od początku XX wieku tkalnia mechaniczna braci Emila i Adolfa Ansorgów.

Miejscowość otrzymała prąd elektryczny w roku 1911, wodociąg ze źródła Klučánka koło Dědova do Českiej i Niemieckiej Metuji doprowadzono w latach 1900-1901.